Het hertogdom van Bourgondië dat Maria van Bourgondië in 1477 erfde stond bekend om zijn welvaart, bloeiende economie en een hoogstaande hofcultuur. Vanaf 1360 tot en met 1482 groeide het hertogdom van een klein gebied rondom Dijon tot het grondgebied dat zich uitstrekte van de Nederlandse Waddeneilanden tot net boven het Meer van Génève. Met de Vlaamse steden Brugge en Gent bezaten de hertogen het sterkste economische centrum van Europa. En met het verkregen vermogen groeide een ridderlijke cultuur die de overgang van de late Middeleeuwen naar de vroege Renaissance in Noord-Europa inleidde.

Hoe kon een relatief klein domein vanaf 1360 uitgroeien tot een dergelijk groot, rijk en machtig gebied, waar vorstenhuizen een oorlog voor wilden riskeren? Het start wanneer Philips de Stoute in 1363 het hertogdom van zijn vader, koning Jan II van Frankrijk, als dank voor zijn steun bij de slag bij Poitiers. In plaats van een leengoed was het hertogdom een volledig bezit van Philips en dat bood hem de kans tot het opbouwen van een nieuwe dynastie. Door huwelijk met Margaretha van Male in 1369 zorgde hij voor een enorme uitbreiding van zijn domein. Zij was erfgravin van Vlaanderen én het Franche Comté, het graafschap dat naast het hertogdom Bourgondië lag.

Door deze uitbreiding met Europa’s grootste economische regio, de Vlaamse steden Gent en Brugge, werd de bakermat gelegd voor een zeer welvarend hof. Daarnaast werd Philips leenheer bij twee vorsten. Met het hertogdom Bourgondië was hij leenman van de Franse koning, met de graafschappen Vlaanderen en France Comté was hij leenman van de Duitse keizer. Doordat de hertogen de rijkste vorsten werden in de regio én hun domein in het grensgebied lag tussen de beide domeinen, hadden de hertogen ook een politieke troef in handen. Hun medewerking kon voor beide leenheren de doorslag betekenen in een slag.

Door huwelijken en strategische aankopen breidde het hertogdom zich steeds verder uit. Door de welvaart en de politieke rust in deze regio, bloeide de kunst met kunstenaars als Claus Sluter,  Jan van Eyck en Rogier van der Weyden. De geschiedenis van Bourgondië is de bakermat van de Nederland en België. Én de bakermat van het conflict tussen Duitsland en Frankrijk over de grondgebieden rondom Lotharingen en de Elzas, dat resulteerde in onder meer de Frans-Duitse oorlog in 1870 en de Eerste Wereldoorlog.

Wil je meer weten over dit hertogdom, de geschiedenis, kunst en cultuur? Volg dan één van onze studiedagen of cursussen.

Afbeelding: Maria van Bourgondië als vorstin, Excellente Cronyke van Vlaenderen fol 372v, volledige afbeelding klik hier