Onder het beeld van Maria en kind in het noordelijke hoofdportaal van de Notre Dame in Parijs bevindt zich een klein hoogreliëf met Adam en Eva bij de boom van goed en kwaad. Opvallend element in dit beeldhouwwerk is de slang die Eva verleid. De slang is namelijk een combinatie van slang en vrouw. De beeldhouwer verwijst hiermee naar een interpretatie van Genesis 1-2, waarin Adam een eerste vrouw had, genaamd Lilith, Eva was zijn tweede vrouw.
Het verhaal over Lilith is ontleend aan het Boek van Ben Sihar. Ben Sihar (ook bekend onder de namen Shimon ben Yeshua ben Eliezer ben Sira en Jesus Ben Sirach) was een Hellenistisch Joodse schriftgeleerde uit de 2e eeuw voor Christus. Zijn boek is één van de tien Deuterocanonieke boeken die zijn ontstaan tussen het Oude Testament en het Nieuwe Testament. Binnen de Katholieke en Oosters Orthodoxe kerken worden dit als gezaghebbende worden gezien. Deze boeken komen als eerste voor in het Septuagint, een Griekse vertaling van de Hebreeuwse Tenach, die geschreven is in de periode tussen 225 - 100 voor Christus. Deze teksten werden door de Heilige Hiëronymus opgenomen in het Vulgaat (390 - 405 n. Christus), een Latijnse vertaling van de Bijbel. En zo kwam Lilith in de Christelijke leer terecht.
Adam werd volgens Genesis 1 door God uit leem gemaakt naar zijn eigen voorbeeld. En net als bij de dieren, schiep God de mens uit twee gelijke wezens, de man en de vrouw. De man heette Adam en de vrouw heette Lilith. Bij de sexuele daad kwam het tot problemen. Omdat beiden gelijk aan elkaar waren, wilde Lilith ook bovenop tijdens de sex. Dit zorgde voor een ruzie tussen beiden. Lilith ontdekte daarnaast de onuitsprekelijke naam van God en vluchtte daarom naar de woestijn. Hier sliep zij met de vele demonen en baarden veel kinderen. Volgens het verhaal deed God nog een poging om haar terug te halen naar de woestijn, maar dat weigerde zij.
Na het vertrek van Lilith voelde Adam zich alleen. Hij vroeg aan God of hij een vrouw voor hem kon maken. Uit een rib van Adam creërde God Eva. Aangezien Adam en Eva nu niet meer als gelijken waren gecreërd, was de vraag over wie nu bovenop mocht tijdens de sex voorbij. Eva was ondergeschikt en Adam en daarom lag zij altijd onderop.
In de Middeleeuwen ontstond het verhaal dat Lilith niet alleen met de demonen in de woestijn sliep, maar ook de vrouw was van Lucifer, de duivel. En dat zij Eva verleidde om de appel van de boom van Goed en Kwaad te eten. Dit verhaal is verbeeld in dit hoog-reliëf aan de Notre Dame in Parijs. Lilith die als demonisch slangenmens Eva verleidt om de appel te eten en haar daarmee naar de Zondeval drijft. Daarmee was de vrouw zowel onderdanig (Eva) aan de man en ook de verleidster van het kwaad (Lilith).
Geïnteresseerd in onze cursussen. Klik hier voor onze leergangen en cursussen geschiedenis en iconografie.