Van 27 tot en met 31 juli organiseerden wij onze eerste reis naar Helsinki in 2023. Het thema was de moderne kunst en architectuur van de stad. Met modern gerekend vanaf het begin van de 20ste eeuw tot en met nu. Deze reis kende een vol programma met elke dag meerdere musea of events en stadswandelingen. Met een groep van 21 deelnemers ontdekten wij Helsinki en meerdere unieke plekjes.

Dag 1 Historisch centrum

Helsinki is een relatief jonge stad. Met ons bezoek aan het oude stadscentrum, waar ook ons hotel in gelegen was, wandelden wij over de straten en lanen die in 1812 door de Zweed Ehrenström bedacht zijn. Een rechthoekig stratenpatroon met enkele opvallende pleinen en de Esplanadi, een brede bomenlaan die te vergelijken is met het Lange Voorhout in Den Haag en de Maliebaan in Utrecht. Vooral de Esplanadi met de prachtige grote 19e-eeuwse winkel- en kantoorpanden vormden een mooie start van onze wandeling. Aan het einde van de Esplanadi was het tijd voor koffiepauze bij de Kapelli of Robert's Jugend, een unieke Jugendstil hal.

Het tweede deel van onze wandeling bracht ons naar het Senatorenplein. Vrijwel alle gebouwen aan dit plein waren ontworpen door de Duitse architect Carl Ludwig Engel. De Lutherse kathedraal hoog boven aan de trappen, het universiteitsgebouw, de bibliotheek, het kantoor van de minister-president, allemaal van zijn hand. Met een ongepland bezoek aan de Nationale Bibliotheek met de 19e-eeuwse bibliotheek van Engel en daarachter de ronde Jugendstil bibliotheek van architect Nyström uit 1902 en aan de overzijde de kathedraal. Twee indrukwekkende ontwerpen die later werden geëvenaard met de Russisch Orthodoxe kerk in de wijk Katajanokki. In dezelfde wijk bewonderden wij de unieke Jugendstil architectuur die Helsinki zo bijzonder maakt. Met op de kop van Katajanokki een ontwerp van de Finse architect Alvar Aalto met de bijnaam Suikerklontjes.

's Avonds heerlijk samen gegeten in het restaurant aan het Zweedse Theater. Een mooie afsluiting van onze eerste reisdag.

Dag 2 Alvar Aalto, Kirpilä collectie, Temppeliaukion Kirkko en Kiasma

Een overvolprogramma vandaag en ook de drukste dag van de reis. Om negen uur vertrekken wij uit ons hotel naar het woonhuis en atelier van Alvar Aalto en zijn vrouwen Aino en Elissa. Deze beide gebouwen liggen op loopafstand van elkaar en de groep wordt in tweeën gesplitst. Het atelier laat vooral de unieke ontwerpelementen zien als de lampen, de bijzonder trapezium plattegrond van de gebouwen en het meubelontwerp. Het amfitheater in de tuin trekt natuurlijk ook veel aandacht. Ook de praktische indeling van het gebouw in combinatie met de functies van de medewerkers wordt hier sterk zichtbaar. In het woonhuis word je vooral bewust van het menselijke karakter van het huis. De traditionele haarden, de praktische kasten en het atelier in het huis, dat als kantoor diende voordat het uiteindelijke atelier gebouwd was.

Nabij de locaties van Alto ligt het heerlijke Café Torpanranta, een klein zelfbedieningsrestaurant met een terras aan het water. Dankzij het prachtige weer de perfecte plek voor de lunch. Én naast de tramhalte, zodat wij zonder al te veel gedoe konden reizen naar de Kirpilä Collectie. Gelegen op de bovenste etage van een appartementenblok, ga je op straat bijna voorbij aan de ingang. Kleine zoektocht en met de lift op de trap naar het appartement. Ook hier wordt de groep in tweeën gesplitst. De verzameling van Kirpilä en zijn man is bijzonder. Er is geen muur zonder schilderij of beeldhouwwerk en de namen vormen de topkunstenaars van Finland.

Na ons bezoek aan de Kirpilä collectie wandelen wij door de wijk naar de Temppeliaukion Kirkko. Deze kerk is uitgehouwen in de granieten bodem van Helsinki en vormt een van de voorbeelden van de ondergrondse stad. Het ontwerp uit 1962 is cirkelvormig en binnen valt de puren rotswand met het prachtige dak met ronde bronzen schijf enorm op. En na dit rustpunt zetten wij onze wandeling voort naar Kiasma, het museum voor eigentijdse kunst. Hier was een oeuvre tentoonstelling van Tom of Finland, een expositie getiteld Dreamy over Queer kunst en een solo expositie van werk van Daniel Steegman Mangranee. Een deel van de groepsgenoten vond de mate van seksueel getinte kunst en overdosis. Gelukkig lag Oodi naast Kiasma, de stadsbibliotheek van Helsinki met een prachtig ontwerp van ALA Architects.

En dat vormde alweer het einde van onze tweede dag, waarbij wij met een deel van onze groep samen dineerden nabij ons hotel.

Dag 3 Villa Gyllenberg, Museum Didrichsen en de wijk Eira

De heenreis leek een deja vu, een deel van de route was gelijk aan die naar Alvar Aalto's woonhuis. Maar iets eerder stapten wij uit om met de bus naar het eiland Kuusisaari te rijden. Hierop liggen twee musea tussen de vele ruime villa's. We begonnen met een bezoek aan Villa Gylenberg. Een geel vroeg 20ste-eeuwse woning aan het water met een prachtige uitgebreide kunstcollectie. Met hoofdzakelijk veel werk van Finse kunstenaars uit de 19e en 20ste eeuw. Bij het museum was de expositie  Oosterse Spiritualiteit.

Na de lunch op het eiland Lethisaari liepen we terug naar het eiland Kuusisaari om daar, opnieuw met een gids, Museum Didrichsen te bezoeken. Dit huis uit de jaren '60 en een kunstcollectie die ook vooral die periode dekte, verdiepten wij ons in een andere kunstperiode. Met werken van Karel Appel, Mark Rothko en ook Wassily Kandinsky en Henry Moore. Het grote geluk voor ons was dat dit keer het museum vooral werk had uit eigen collectie dat weinig aan het publiek wordt getoond. Een unieke kijk in de verzameling van het echtpaar Didrichsen.

En aangezien op onze eerste dag een bezoek aan Eira niet haalbaar was, hebben wij onze dag afgesloten in deze wijk met meerdere Jugendstil woningen. Een korte wandeling in de regen gaf ons een goed beeld van deze stijl in Helsinki. 's Avonds was het tijd voor een gezamenlijk diner voor ieder die wilde.

Dag 4 De Helsinki Biennale

Wat een geluk met het weer. Een prachtige zonnige dag kondigde zich aan en wij vertrokken om 11 uur met de boot naar het eiland Vallisaari. Dit eiland stond centraal tijdens de 2e editie van de Helsinki Biennale. Met 18 kunstwerken vormde dit de hoofdmoot van dit kunstfestival. Het eiland was prachtig, met mooie natuur, bijzondere plekken en prachtige zichten op Helsinki, de baai en de zee. De kunst was mooi maar minder spannend. Dat zorgde dat Job op het eiland besloot om de tweede locatie te laten vallen en iedereen een vrije middag te geven. Dat was een succes. Iedereen koos een eigen pad, heerlijk nog even blijven op het eiland, terug naar Helsinki voor het Atheneum, het Sibeliusmonument, winkelen, de design- en architectuurmusea of even dat momentje voor jezelf op de hotelkamer. 

'S avonds kwamen wij samen om met de gehele groep de laatste avond te vieren met diner.

Dag 5 Ondergrondse stad, de Stiltekapel en Amos Rex

Onze laatste dag in Helsinki was ook goed gevuld. Wandelend vanuit ons hotel bezochten wij eerst Amos Rex. Dit museum had een expositie voor kunstenaars tussen de 15 en 23 jaar oud. Een prachtige expositie met een brede presentatie van onderwerpen en inzichten. Een toetje was de impressionisten verzameling die het museum heeft, die achterin werd gepresenteerd. Na Amos Rex wandelden wij naar de Stiltekapel, die om de hoek ligt. Deze kleine kapel, volledig van hout, was inderdaad een stil plek in de drukke stad. De stilte werd abrupt gestopt met ons bezoek aan Kammpi, opnieuw dichtbij de andere twee locaties. Dit winkelcentrum vormde onze ingang naar ondergronds Helsinki met de metro en busstation. De metro bracht ons naar het Senaatsplein en vanaf dat punt had iedereen weer even een paar uur voor zichzelf.

's Middags was het tijd voor de rit naar het vliegveld waar Job afscheid nam van de groep. Het einde van een mooie inspirerende reis en afscheid van een warme gezellige groep.