In het noorden van Jutland (Denemarken) is nabij de vikingburcht Fyrkat een muntschat gevonden van zo'n 300 munten uit de tijd van de vikingkoning Harald Blauwtand. Een bijzondere vondst uit de 10e eeuw, een periode waarin Denemarken een machtig koninkrijk vormde.

De muntenvondst geeft een mooi inzicht in de unieke positie die Denemarken had in deze periode. Al voor 800 was Denemarken, althans het gebied dat wij nu als Denemarken kennen, verenigd onder één koning. De grote cirkelvormige forten die de vorsten lieten bouwen richting het zuiden, waren bedoeld om het land te beschermen tegen aanvallen van buiten. De vikingenburcht Fyrkat was daar één van, net als Trelleborg op Sjaelland en Aggersborg, net als Fyrkat op Jutland.

In de 10e eeuw maakte Denemarken een nieuwe groeispurt onder de koningen Gorm de Oude (overleden ca. 940), zijn zoon Harald Blauwbaard (ca 935-985) en later zijn kleinzoon Sven met de Gevorkte Baard die zijn vader Blauwbaard afzette. Denemarken had destijds het zuidelijke deel van Noorwegen in handen en de zoon van Sven, Kanoet de Grote (1016 -1035) veroverde Engeland en noemde zichzelf 'Koning van heel Engeland, van Denemarken, van alle Noren en van een deel der Zweden'. Na Kanoet kreeg Noorwegen een eigen dynastie.

Deze muntenvondst laat zien dat Harald Blauwbaard zich een groot vorst vond en met een eigen munt liet hij de stabiliteit van het land zien alsook de macht van de Denen in de handel. De kruizen op de munt, behoren bij het feit dat Harald Blauwbaard zich had bekeerd tot het Christendom, en daarmee de gehele Deense bevolking was bekeerd. Dit gegeven is ook nog terug te vinden in Denemarken, namelijk in het plaatsje Jelling. Hier staan twee kunstmatig opgehoogde heuvels met daar tussenin een witgekalkt kerkje. Jelling was de koninklijke residentie van Gorm de Oude en zijn zoon Harald Blauwbaard. Op de grootste steen met inscriptie bij het kerkje staat vermeld: 'Koning Harald heeft deze grafmonumenten opgericht ter herinnering aan zijn vader Gorm en zijn moeder Tyra, dezelfde Harald die heel Denemarken en Noorwegen verenigde en de Denen kerstende.'

Onder het kerkje zijn resten gevonden van meerdere houten voorgangers, met de oudste die dateert uit de periode van Harald Blauwbaard. Harald heeft Jelling verlaten en Roskilde tot nieuwe hoofdstad gemaakt. De gevonden schat bevat munten die waarschijnlijk in de laatste periode van Haralds regeringsperiode zijn geslagen. Zijn zoon zette hem af en nam de macht over. Van familie moet je 't hebben. Wij hebben nu een nieuwe tastbare herinnering aan deze unieke geschiedenis. Vanaf juli 2023 te zien in het Historische Museum in Aalborg.

Persbericht over de schat vind je hier.

Wil je meer leren over de geschiedenis, kijk dan bij onze leergangen.

 

Runestenen in Jelling

 

Muntschat Jutland