De elfde editie van de Internationale Architectuur biënnale van Rotterdam (IABR 2024), getiteld Nature of Hope, gaat in op de relatie tussen natuur en architectuur met de nadruk op hoop en positieve voorbeelden binnen de architectuurwereld. Dit jaar legt de biënnale, die plaatsvindt van 19 juni tot 13 oktober 2024 in het Nieuwe Instituut in Rotterdam, de nadruk op de dringende noodzaak om vanuit de ontwerppraktijk in architectuur en stedenbouw actief te werken naar een transformatie in het licht van de huidige ecologische en sociale crises.
De vijf curatoren, Janna Bystrykh, Catherine Koekoek, Hani Salih, Alina Paias, en Noortje Weenink, benadrukken de urgentie van de verandering en de invloed van de mens als oorzaak van deze noodzaak. De natuur die in de loop der eeuwen steeds verder werd uitgebuit en op de achtergrond belandde als iets vanzelfsprekend. Nu ligt er de vraag hoe wij kunnen veranderen. De curatoren hebben gekozen voor een positieve invalshoek met hoop en door succesvolle voorbeelden uit de praktijk naar voren te schuiven.
De IABR 2024 presenteert een scala aan tentoonstellingen en installaties die zich richten op regeneratieve architectuurpraktijken. Deze voorbeelden zijn gericht op het herstellen van de balans tussen mens en natuur, en het herdefiniëren van de rol van architecten en ontwerpers in de samenleving. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar esthetiek, maar ook naar de functionele en ethische aspecten van architectuur.
Voorbeelden van tentoongestelde werken zijn onder andere projecten die lokale materialen hergebruiken, werken met circulaire economieën, en ontwerpen die de rechten van de natuur respecteren. Dit sluit aan bij een bredere culturele verschuiving waarbij steeds meer belang wordt gehecht aan integratie van ecologische principes in alle lagen van ontwerp en beleid.
Een ander belangrijk aspect van de tentoonstelling is de aandacht voor de rechten van natuurlijke entiteiten. Dit concept wint steeds meer terrein en stelt dat rivieren, bossen en andere natuurlijke elementen rechten moeten krijgen, net als mensen. Dit roept belangrijke vragen op over hoe we onze relatie met de natuur herzien en hoe dit de basis kan vormen voor nieuwe ontwerpoplossingen.
Naast de focus op natuur brengt het IABR ook succesvolle projecten naar voren over samenleven van verschillende menselijke groepen, een socialere manier van bouwen (en inrichten van onze woningmarkt) en de kracht van natuur in het verbinden van een gemeenschap. Daarvoor heeft het team meerdere projecten in Rotterdam aangewezen als voorbeelden waarbij de natuur is meegenomen in het ontwerp én plekken waar mens en natuur actief samenkomen.
De IABR 2024 slaagt erin de dialoog op gang te brengen over de rol van architectuur in een tijd van grote veranderingen. Door het thema Nature of Hope centraal te stellen, daagt de biënnale ons uit om na te denken over hoe architectuur en ruimtelijk ontwerp kunnen bijdragen aan een duurzamere en rechtvaardigere wereld. Het benadrukt dat hoop niet slechts een emotie is, maar een noodzakelijke kracht die verandering mogelijk maakt.