Het verlichtingsdenken vormt de leidraad die Ralph Keuning heeft gekozen voor de samenstelling van zijn editie van Art Zuid, die dit jaar te bezoeken is in Amsterdam-Zuid. Het is de tweede keer dat hij de tentoonstelling cureert; ook de zevende editie in 2021 was van zijn hand. Art Zuid is daarmee een feest van herkenning, met meerdere beeldhouwwerken van kunstenaars die ook in 2021 deelnamen. En het is een feest voor het oog: Keuning stelde toen al dat hij met zijn tentoonstelling iedere willekeurige voorbijganger wilde verleiden om meer kunstwerken te bekijken. Die uitnodiging voel je ook in deze editie.
Met 70 werken van evenzoveel kunstenaars is deze editie rijk gevuld. Keuning nodigt ons met zijn thema Verlichting uit om anders te kijken naar onze verworvenheden – en doet dat op brede en diverse wijze. Elk werk laat je op een andere manier kijken. Al is het maar doordat je je afvraagt of Stepman van David Nash – een aluminium sculptuur – toch niet van hout is, of hoe het hoofd Yolandita van Jaume Plensa precies is gemaakt.
Concreet: het zijn in hoofdzaak mooie werken, en daarmee een mooie tentoonstelling. De indrukwekkende boot Horizons van Jean-Marie Appriou trekt de aandacht en laat je fantaseren over zeevaart en verre bestemmingen. Ondertussen laat Hieke Luik me telkens weer beseffen dat ook ik een ‘dirty mind’ heb, met haar Zaaddrager op vier poten en bungelende ballen eronder. De ton van Eiji Watanabe, A Barrel with Ceramic Airplanes, laat zien dat zelfs een kleine verrassing een grote glimlach kan oproepen.
Dat Keunings thema Verlichting niet slechts op schoonheid is gericht, blijkt uit het werk van Atelier Van Lieshout. The Monument Group heeft een prominente plek en verwijst naar het klassieke ruiterstandbeeld – maar nu zonder overwinning, en met aandacht voor het geweld dat daaraan voorafgaat. Het zet aan tot nadenken over heldenbeelden: wanneer is een held werkelijk heldhaftig? Die reflectie komt ook terug in het werk van Nelson Carrilho, Négritude en het verlies van maagdelijkheid. Hier staat het beeld symbool voor transformatie, niet voor verlies. Het verlies van maagdelijkheid brengt immers nieuw leven voort. Die overgang is ook zichtbaar in het werk van Gavin Turk. Zijn Ajar (Cream and Grey) is een bronzen deur, zo bewerkt dat deze lijkt op verweerd hout. Een deur als symbool van de overgang van oud naar nieuw leven.
Al met al is deze negende editie van Art Zuid bijzonder geslaagd. En dat komt niet alleen door de keuze van de werken, maar ook door de manier waarop ze zijn gepositioneerd. Elke laan, kruising of plein biedt één of meerdere werken die je blik vangen. Als bezoeker word je voortdurend verleid om door te lopen. Dit aspect van tentoonstellingsbouw wordt vaak onderbelicht, terwijl het een expositie kan maken of breken. Art Zuid: een tentoonstelling om blij van te worden en even de beslommeringen van alledag los te laten.
